Κόλινς, Άντονι

(Anthony Collins, 1676 – 1729). Άγγλος φιλόσοφος. Ανήκε στη σχολή του ορθολογιστικού ντεϊσμού. Σπούδασε στα κολέγια Ίτον και Κινγκς και γνωρίστηκε με τον Λοκ. Σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της ζωής του άσκησε το επάγγελμα του ειρηνοδίκη στη μικρή πόλη του Έσεξ. Έγινε γνωστός από τα έργα του, τα οποία όμως δημοσίευε πάντοτε ανώνυμα, επειδή φοβόταν την αντίδραση των κληρικών. Ο Κ., συνοψίζοντας με ισχυρή επιθετικότητα ύφους τις απόψεις όλων των προγενέστερών του Άγγλων ντεϊστών, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι βάση της αθεΐας ήταν η άγνοια και ότι η ελευθεροφροσύνη αποτελούσε τη θεραπεία της. Στο σημαντικότερο έργο του, με τίτλο Διατριβή περί ελευθεροφροσύνης (1713), επιτίθεται εναντίον του κλήρου και υποστηρίζει ότι η ελεύθερη σκέψη δημιουργείται από την ίδια τη Βίβλο, που αποτελεί το μόνο μέσο προσέγγισης της αλήθειας. Ωστόσο, αρνήθηκε την άποψη ότι οι Απόστολοι ήταν θεόπνευστοι, καθώς και την ιερότητα της Καινής Διαθήκης. Η θεωρία του προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων και επιθέσεων. Στις αντιρρήσεις αυτές απάντησε με το έργο του Εξέτασητου σχεδίου της κατά γράμμα προφητείας (1727), το οποίο προκάλεσε θύελλα στους κόλπους των Άγγλων χριστιανών της εποχής του. Ωστόσο, απέφυγε να απαντήσει στις επιθέσεις του Σάμουελ Κλαρκ, Άγγλου φιλοσόφου και θεολόγου, επειδή φοβήθηκε μήπως χαρακτηριστεί εχθρός της ηθικής και της θρησκείας. Μετά τον θάνατο του Κλαρκ, πάντως, δημοσίευσε το έργο Ελευθερία και αναγκαιότητα (1729), στο οποίο υπερασπιζόταν τις προσωπικές του απόψεις. Ο Κ. ήταν επίσης θιασώτης της αιτιοκρατίας· στο βιβλίο του Έρευνα της ανθρώπινης ελευθερίας (1715) εξέθεσε με εξαίρετο τρόπο τα επιχειρήματά του.